Maraş Katliamı, kentte bulunan Erenler Cemevinde bir kez daha lanetlendi, katledilen canlar ise anıldı. Pandemi nedeniyle katılımın az olduğu anmada, katliam belgelerinin devlet tarafından açıklanması ve yüzleşilmesi çağrısı yapıldı.
19 Aralık ile 26 Aralık 1978 tarihleri arasında, sadece bir hafta içerisinde resmi verilere göre 111 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce insan yaralandı, 210 ev ve 70 iş yeri tahrip edildi. Aleviler ve devrimcilerin hedef alındığı katliamda, resmi olmayan beyanlara göre ise 500’ün üzerinde insan yaşamını yitirdi.
Katliamın ardından 23 yıl süren dava sonucu 20 kişi idam, 7 kişi müebbet, 321’i de bir yıl ile 24 yıl arasında ceza aldı. En önemlisi 68 sanık mahkeme huzuruna çıkarılmadı. Bugün gelinen noktada cenazelerin ve mezarların yerleri belli değil. Devlet katledilenleri toplu olarak gömdü. Mezar yerleri dahi gösterilmiyor. Katledilen canlardan sadece 4’nün mezarı var.
Yörükselim’de bulunan Erenler Cemevinde yapılan anmaya Alevi Kurum Temsilcileri, HDP ve CHP Milletvekilleri katılırken Alevi Bektaşi Federasyonu İnanç Kurulu ve Mersin Cemevi Başkanı Hasan Kılavuz’un gülbengiyle başladı.
“KATLEDENLERİ DE KATLİAMA SEYİRCİ KALANLARI DA UNUTMADIK”
Erenler Cemevi Başkanı Müslüm İbili, Maraş Katliamı’nda 111 insanın katledildiğini hatırlatarak, katliamlarla yüzleşmenin şart olduğunu söyledi.
İbili, “Bizler Maraş’ta kocasına “Beni sen öldür, onların eline bırakma” diyen Ümmühan Doğan’ı, parçalandıktan sonra kazana atılıp, yakılan 14 yaşındaki Ali Tıraş’ı, karnında 8 aylık bebeğiyle katledilen Esma Suna’yı, kendi düğün gününde katledilen Mehmet Ali’yi, Sivas’a türküleri ve semahlarından başka bir şey götürmedikleri halde yakılarak katledilen otuz üç canımızı, Ankara’da barış istedikleri için katledilen canları da, katledenleri de, bu katliamlara seyirci kalanları da unutmadık, unutmayacağız” dedi.
“MECLİSTE BİLE KATLİAMA YÜZLEŞMEK İSTEMİYORLAR”
HDP İstanbul Milletvekili Zeynel Özen de, “42 yıl önce burada katledilen canları saygıyla anıyorum. Maraş Katliamı olduktan sonra değişen hiç bir şey yok. Bu zihniyet fazla değişmedi. Bu iktidara şunu söylüyorum. Korkmayın. Bu acılarla yüzleşilmediği sürece bir şey değişmeyecek. Kardeşlik olacaksa bu devletin görevidir. Roboski’de, Gazi’de, bir tane sivil faşist yok ölen. Devlet bizzat yapmıştır. Devlet Maraş’a 7 gün sonra müdahale etti” dedi.
Meclis’te bile bununla yüzleşmek istemiyorlar. Mevcut iktidar, zihniyet katliamla yüzleşmek istemiyor. Ne zaman bu ülkede eşit yurttaşlık talebimiz kabul edilir o zaman acılarımız diner. Çok az sayıda canımızın mezar yeri belli. Ne yazık ki devlet toplu gömdüğü yeri göstermiyor. Böyle bir vahşeti bize hala yaşatıyorlar. Devlet göstermeli. Cenazeler ailelere teslim edilmeli, mezarları olmalı. Kardeşlik edebiyatı yapılıyor. Kardeş olacaksak eşit haklara sahip olacağız. Yoksa hiç bir sorun çözülmez. Çözmeye de niyetleri yok. Şehitlerimizin anısı için son nefesimize biz gelip canlarımızı anacağız, hesabını soracağız”
“BU KATLİAMIN İÇİNDE EMPERYALİZM VAR”
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, “Alevi toplumu direnen, mücadele eden bir toplum. Sevgiden, dayanışmadan, börtü böcekten yana, ezilenden yana. Zulme karşı direnen bir toplum. 42 yıl önce Maraş’ta bu toplumu sindirmek, korkutmak için bir katliam oldu. Bu katliam insanlığa, dayanışmaya karşı yapılmıştır. Bu katliamın içinde emperyalizm var. Kardeşi kardeşe düşman ettiler” dedi.
Sarıbal, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bir daha katliam olmasın, acılar yaşanmasın diye anıt yapılır. Oysa bizde katliamı yapanlar ödüllendiriliyor. Bir an an önce açılması lazım belgelerin. İktidar barış olmasını istiyorsa o belgeler açılmalı. Açılmadığı sürece soru işaretleri bitmeyecek. Adeta hukuk işlemiyor bugün olduğu gibi. Devlet arşivleri açılmalı. Aileler cenazelerini görmek istiyorlar. Bu anmaları yapacağız. Maraş’ta, Sivas’ta, Çorum’da, Gezi’de, Gazi’de tüm Alevi katliamlarında yaşamlarını kaybeden şehitlerimizi anıyorum. Onların yolu bizim yolumuzdur.”
HDP Adana Milletvekili Tülay Hatimoğlu da Maraş Katliamı’nı kınayarak, yaşamını yitirenleri andı.
“ASİMİLE EDEREK Mİ BİZİ KABUL EDECEKSİNİZ?”
Britanya Alevi Birlikleri Federasyonu Başkanı İsrafil Erbil konuşmasında, “Biz bin yıllardır sünni toplumun fazla olduğu yerlerde yaşıyoruz diye size benzemek zorunda mıyız?” dedi. Erbil, “Niye değişelim, itikatımızdan, yolumuzdan niye dönelim. Asimile ederek mi bizi kabul edeceksiniz? Britanya’da, Almanya’da Alevilerin hakları veriliyorsa Türkiye’de hakları verilmelidir.
Erbil, “Canları andım diye hakkımda yakalama kararı çıkarılmış. Buradayım gelin” diyerek meydan okudu. Erbil, “Demokratik ülke kurmak için birlikte yaşamak durumundayız” dedi.
Alevi Kültür Dernekleri Genel Başkanı İsmet Kurt, “Kimse dilinden, dininden dolayı öldürülmemeli. Ama bu coğrafyada bunlar yaşandı” dedi. Kurt, Maraş’a anıt yapılması gerektiğini söyledi.
“OKULLARDA DERS OLARAK OKUTUN, YÜZLEŞİLSİN”
Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Kurucu Başkanı Turgut Öker, “Biz Koçgiri Katliamı’nı, Dersim Katliamı’nı hiç gündemimize almadık. Madımak Katliamı’nı bile 10 yıl sonra andık” dedi.
Maraş Katliamı’nı lanetlediği için hakkında dava açıldığını hatırlatan Öker, aynı zihniyet devam ediyor. Aynı anmayı Çorum’da yapıyoruz. Alevilerin anma yaptığı şehirlerde ne değişti? Bu katliamların yaşandığı yerlerde anıtlar olur, müze olur. Ama yapılan tek şey yasaklamak. Okullarda ders olarak okutun. Gelsinler şehitlerimizle yüzleşsinler. Bu şehrin kamu görevlileri bu şehrin dostu değil. Bu jeeplerle karşımızda durmak egemenlik gösterisi. İnsanlığa yakışıyor mu? Bu topraklarda kardeşlik olacak ama bu zihniyetinizle değil. Bu şehirde onbinlerin bir araya geldiği günleri göreceğiz” diye konuştu.
